Έγγραφο που διέρρευσε αποκαλύπτει ότι η Ε.Ε. επιμένει στην ιδιωτικοποίηση του νερού

Έγγραφο που διέρρευσε αποκαλύπτει ότι η Ε.Ε. επιμένει στην ιδιωτικοποίηση του νερού

Μνημόνιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διέρρευσε αποκαλύπτει την εκ νέου προσπάθεια της Ε.Ε. να επιβάλλει την ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα.

 

24 Αυγούστου 2015 – Άρθρο της Satoko Kishimoto (TNI) και του Olivier Hoedeman (CEO) μετάφραση: savegreekwater
-Η επίμονη και επιθετική επιβολή των ιδιωτικοποιήσεων από την Τρόικα έρχεται σε αντίθεση με τη βούληση των Ελλήνων πολιτών και συνιστά μια ευθεία επίθεση στη δημοκρατία.-
Η απαίτηση για το ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας ύψους 50 δις ευρώ αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία της «συμφωνίας» που επέβαλαν στην ελληνική κυβέρνηση οι χώρες της Ευρωζώνης και η Τρόικα κατά τη «νύχτα της ντροπής» στα μέσα του Ιουλίου.

Λεπτομέρειες σχετικές με τα προς ιδιωτικοποίηση περιουσιακά στοιχεία, όπως υπαγορεύτηκαν από το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εμφανίστηκαν μετά τη διαρροή του περιεχομένου του «Μνημονίου Κατανόησης για ένα τριετές πρόγραμμα του ΕΜΣ» (Memorandum of Understanding for a three-year ESM programme).(1) Το έγγραφο που διέρρευσε περιλαμβάνει μια λίστα αποτελούμενη από 23 κεφάλαια που αφορούν τα πάντα, από αεροδρόμια μέχρι κοινωφελείς υπηρεσίες, ενώ περιγράφει συγκεκριμένα βήματα και χρονοδιαγράμματα για την εκποίησή τους.

Σοκ προκαλεί το γεγονός ότι η εν λόγω λίστα περιλαμβάνει δύο μεγάλες δημόσιες εταιρείες ύδρευσης, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ , οι οποίες παρέχουν πόσιμο νερό στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Η Τρόικα είχε κατά το παρελθόν επιμείνει στην ιδιωτικοποίηση του νερού σε παλαιότερο μνημόνιο, αλλά η έντονη λαϊκή αντίδραση μπλόκαρε αυτήν την πρόταση.

Το απόσπασμα του εγγράφου στα ελληνικά που αφορά τις δύο υπηρεσίες ύδρευσης είναι το εξής:

18. ΕΥΑΘ

Η ΕΥΑΘ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης, δυνάμει σύμβασης με το ελληνικό Δημόσιο, για μιαν τριακονταετία που άρχισε το 2001

Μέθοδος Ιδιωτικοποίησης

Πώληση του 23% του ΜΚ. Το ΤΑΙΠΕΔ ήδη κατέχει το 74%

Σύμβουλοι

Παρούσα κατάσταση

Προηγούμενη απόπειρα ιδιωτικοποίησης ανεστάλη μετά την έκδοση απόφασης του ΣτΕ επί της ομοιοτρόπου ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ. Σύμφωνα με αυτήν το κράτος πρέπει να κατέχει τουλάχιστον το 50% συν μια μετοχή. Έτσι μπορεί να πωληθεί μόνο μειοψηφικό πακέτο Επόμενα βήματα Πρόσληψη συμβούλων από το ΤΑΙΠΕΔ.

Επόμενα βήματα – Κύρια θέματα

Εκτίμηση εναλλακτικών τρόπων για την πώληση του 23%.
Βελτίωση του νομικού πλαισίου και υπογραφή τροποποιημένης σύμβασης μεταξύ της εταιρίας και του Ελληνικού Δημοσίου

19. ΕΥΔΑΠ

Η ΕΥΔΑΠ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στην Αττική, δυνάμει σύμβασης με το ελληνικό Δημόσιο, για μιαν εικοσαετία που άρχισε το 1999

Μέθοδος Ιδιωτικοποίησης

Πώληση του 11% του ΜΚ. Το ΤΑΙΠΕΔ ήδη κατέχει το 27%

Σύμβουλοι

Παρούσα κατάσταση

Η πώληση του 34.03% των μετοχών ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 27% του ΜΚ και το Ελληνικό Δημόσιο το 34%. Σύμφωνα με αυτήν το κράτος πρέπει να κατέχει τουλάχιστον το 50% συν μια μετοχή. Έτσι μπορεί να πωληθεί μόνο μειοψηφικό πακέτο

Επόμενα βήματα – Κύρια θέματα

Το Ελληνικό Δημόσιο και το ΤΑΙΠΕΔ ν’ αναζητήσουν επιστροφή κεφαλαίων, όπως προβλέπεται από τον Νόμο. Πρόσληψη συμβούλων από το ΤΑΙΠΕΔ.

Τον Ιούνιο 2014 το Συμβούλιο της Επικρατείας, που είναι το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας έκρινε ότι ήταν αντισυνταγματική η μεταφορά πλειοψηφικού μεριδίου της δημόσιας επιχείρησης ύδρευσης των Αθηνών, της ΕΥΔΑΠ, σε ιδιώτες διότι το κράτος είναι υποχρεωμένο να προστατεύει το θεμελιώδες δικαίωμα της υγείας των πολιτών, το οποίο προτάσσεται έναντι οιουδήποτε οικονομικού στόχου της κυβέρνησης. Το νέο Μνημόνιο προβλέπει την πώληση του 11% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ, ποσοστό που εκ πρώτης όψεως φαίνεται ελάχιστο, όμως, με δεδομένο ότι το 38,7% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ ήδη κατέχεται από ιδιωτικές εταιρείες και ιδιώτες, το άθροισμα που θα προκύψει από την εν λόγω πώληση είναι της τάξης του 49,7% και φέρνει τον ιδιωτικό παράγοντα πολύ κοντά στην απόκτηση της πλειοψηφίας.(2)

Όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη, τον Μάιο του 2014 διεξήχθη ένα δημοψήφισμα μη νομικά δεσμευτικό, όπου το 98% των πολιτών τάχθηκε με την ψήφο του κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού. Η εν λόγω κινηματική πρωτοβουλία των πολιτών ενεργοποίησε 218.002 ψηφοφόρους ενώ έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα απόρριψης της σχεδιαζόμενης πώλησης του 51% των μετοχών της ΕΥΑΘ σε ιδιώτες επενδυτές (Ενδιαφέρον έχουν δείξει η γαλλική πολυεθνική Suez και η ισραηλινή κρατική Mekorot). To πρόσφατο Μνημόνιο που διέρρευσε επιβάλλει τώρα την εκποίηση του 23% των μετοχών κρατικής ιδιοκτησίας. Γνωρίζοντας ότι άλλο ένα 26% είναι ήδη σε ιδιωτικά χέρια, κάτι τέτοιο θα καθιστούσε την εταιρεία κατά 49% ιδιωτική.

Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, η Τρόικα απαιτεί ένα ξεπούλημα κατά το μέγιστο δυνατό όριο έτσι ώστε να μη έρχεται άμεσα σε σύγκρουση με τη δικαστική απόφαση. Ο Γιώργος Αρχοντόπουλος, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων ύδρευσης, εκφράζει το φόβο ότι οι ιδιώτες επενδυτές «θα πάρουν ως δώρο και τον έλεγχο της διοίκησης. Επομένως, αναφέρει «είτε είναι 49% είτε 51%, είμαστε αντίθετοι σε οποιαδήποτε περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της εταιρείας».

Οι αντιδράσεις είναι δικαιολογημένες καθότι υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα από τις περιβόητες ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα) όπου οι πολυεθνικές εταιρείες ύδρευσης κατέχουν κάτι λιγότερο από το μισό του μετοχικού κεφαλαίου, αλλά ελέγχουν de facto την επιχείρηση. Τραγική ειρωνεία αποτελεί το παράδειγμα της γερμανικής πρωτεύουσας, του Βερολίνου, το οποίο το 1999 εκποίησε το 49,9% της δικής του εταιρείας ύδρευσης (BWB). Παρά το μειοψηφικό τους πακέτο, οι ιδιωτικές εταιρείες ήλεγχαν το management ενώ παράλληλα είχαν αποσπάσει εγγυήσεις για μεγάλα κέρδη δυνάμει μυστικών συμφωνιών. Το 2013, το νερό επέστρεψε πίσω σε δημόσια χέρια, έπειτα από 15 περίπου χρόνια ιδιωτικοποιήσεων με αντιδράσεις και λαϊκή κατακραυγή. Όπως αναφέρθηκε και στη Guardian την περασμένη βδομάδα, η πίεση της γερμανικής κυβέρνησης και των ευρωπαϊκών θεσμών για την ιδιωτικοποίηση του νερού βαίνει σε πλήρη αντίθεση με την τάση που επικρατεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου οι πόλεις«επαναδημοτικοποιούν» το νερό έπειτα από τα πλείστα όσα αποτυχημένα παραδείγματα ιδιωτικοποιήσεων. Ο τομέας ύδρευσης της Γερμανίας ανήκει και διοικείται σε συντριπτικό βαθμό από το Δημόσιο και ο γερμανικός πληθυσμός λαμβάνει υπηρεσίες ύδρευσης υψηλής ποιότητας από τις εν λόγω δημόσιες επιχειρήσεις.

Ήδη η ζημιά που έχει προκληθεί είναι αρκετή. Οι δημόσιες εταιρείες ύδρευσης των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο των Αθηνών εδώ και 15 χρόνια περίπου. Από τότε μέχρι σήμερα ο αριθμός των εργαζομένων στη Θεσσαλονίκη μειώθηκε από 700 σε 229. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων στον τομέα της ύδρευσης σε μια πόλη με περισσότερους από ένα εκατομμύριο κατοίκους και με ένα δίκτυο αγωγών 2.330 χλμ. Σε μια πόλη με ανάλογα μεγέθη, όπως το Άμστερνταμ, (1,3 εκατομμύρια εξυπηρετούμενου πληθυσμού και δίκτυο μήκους 2.700 χλμ.), η δημόσια εταιρεία ύδρευσης αριθμεί 1.700 εργαζομένους. Παρόμοιες περικοπές έχουν δρομολογηθεί και στην Αθήνα.

ΟΙ επιχειρήσεις ύδρευσης τόσο της Θεσσαλονίκης όσο και των Αθηνών είναι σύγχρονες με εύρυθμη λειτουργία και κατά συνέπεια δεν υφίσταται καμία λογική εξήγηση για να ιδιωτικοποιηθούν. Παρά τη σοβαρή κοινωνική κρίση στην Ελλάδα, η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ παρέχουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, ουσιαστικές υπηρεσίες εξασφαλίζοντας ένα απ’ τα πιο προσιτά τιμολόγια στην Ευρώπη. Οι εταιρείες είναι αποδοτικές και παρουσιάζουν υγιείς οικονομικές καταστάσεις.

Η επιμονή της Τρόικας για ιδιωτικοποιήσεις υποκινείται ουσιαστικά από μια σωρεία άστοχων εκτιμήσεων και ιδεοληψιών. Εν πάση περιπτώσει, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη μεγάλη εικόνα, η πώληση των μετοχών των επιχειρήσεων ύδρευσης θα αποφέρει ασήμαντα κέρδη σε σχέση προς το συνολικό δημόσιο χρέος.

Το χειρότερο όμως είναι ότι η παραχώρηση του ελέγχου βασικών κοινωνικών υπηρεσιών σε κερδοσκοπικές πολυεθνικές ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τα πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού της Ελλάδας που μαστίζεται από την κρίση. Η επίμονη και επιθετική επιβολή των ιδιωτικοποιήσεων από την Τρόικα έρχεται σε αντίθεση με τη βούληση των Ελλήνων πολιτών και συνιστά μια ευθεία επίθεση στη δημοκρατία. Είναι σκανδαλώδες ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένας από τους τρεις θεσμούς που απαρτίζουν την Τρόικα, αγνοεί για ακόμα μια φορά την υποχρέωσή της που απορρέει από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη, να παραμένει ουδέτερη σε θέματα που αφορούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των υπηρεσιών ύδρευσης.(3)

 

(1)

Το έγγραφο διατίθεται μέσω της ιστοσελίδας του Γερμανού Ευρωβουλευτή των Πρασίνων Sven Giegold http://www.sven-giegold.de/2015/der-griechenland-deal-grexit-verhindert-zwei-jahre-rezession

(2)

Η απόφαση ελήφθη αφού το 27,3% των μετοχών μεταφέρθηκε στο ταμείο αποκρατικοποιήσεων, ΤΑΙΠΕΔ, τον Ιανουάριο του 2014, προκειμένου να πωληθεί σε ιδιώτες επενδυτές. Το Δικαστήριο ακύρωσε την προγραμματισμένη μεταφορά άλλου ποσοστού ύψους 34,03% στο ΤΑΙΠΕΔ.

(3)

“EU Commission forces crisis-hit countries to privatise water” , Οκτώβριος 2012, http://corporateeurope.org/pressreleases/2012/eu-commission-forces-crisis-hit-countries-privatise-water

 

 

Πρωτοβουλία για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα