Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών : Οταν οι θεσμικοί δεν σέβονται τους θεσμούς

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θετική προς την πρώτη επιτυχή Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απεφάσισε να αντιδράσει θετικά, όπου της επιτρέπεται, στην πρώτη επιτυχή Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Πολιτών. Οι οργανωτές της ΕΕΠ Right2Water κάλεσαν την Επιτροπή να εγγυηθεί το δικαίωμα όλων των Ευρωπαίων πολιτών σε ύδρευση και αποχέτευση, να αφαιρέσει τις επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης από τις διαδικασίες της Εσωτερικής Αγοράς και την απελευθέρωση υπηρεσιών και ν’ αυξήσει τις προσπάθειές της ώστε το δικαίωμα στην ύδρευση και την αποχέτευση να ισχύσει παγκοσμίως.

Ο αντιπρόεδρος Maroš Šefčovič δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι πολίτες μίλησαν. Σήμερα η Επιτροπή ανταποκρίθηκε θετικά. Αποτέλεσμα τούτου, του πρώτου επιτυχημένου πειράματος της δημοκρατίας των πολιτών στην Ευρώπη, θα είναι η ωφέλεια τόσο των Ευρωπαίων όσο και των πολιτών των αναπτυσσομένων χωρών από την βελτίωση της ποιότητας και των υποδομών της ύδρευσης και της αποχέτευσης και την διαφάνεια στις σχετικές διαδικασίες. Οφείλω να συγχαρώ τους διοργανωτές για την επιτυχία αυτή.»

Η ανταπόκριση της Επιτροπής περιλαμβάνεται σε μιαν Ανακοίνωση η οποία αρχίζει περιγράφοντας το τεράστιο έργο που έχει ήδη παραχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Αναφέρονται η αυστηροποίηση των κριτηρίων ποιότητας και η συνδρομή στην επέκταση των υποδομών στα κράτη μέλη.

Η απόφαση για το πώς θα υπάρξει η βέλτιστη διαχείριση στις υπηρεσίες ύδρευσης των κρατών-μελών ανήκει αποκλειστικά στις τοπικές κυβερνήσεις ή αρχές. Η Επιτροπή δεν μπορεί παρά να τηρήσει τα προβλεπόμενα στην Συνθήκη περί απολύτου ουδετερότητάς της σε τέτοιου περιεχομένου αποφάσεις. Όσον αφορά σε διεθνείς εμπορικές συμφωνίες η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εγγυάται πως οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές επιλογές θα γίνονται σεβαστές. Η ειδική φύση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, με σκοπό την ικανοποίηση των βασικών αναγκών του πληθυσμού αναγνωρίζονται ήδη από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η διανομή και η προμήθεια ύδατος και οι υπηρεσίες καθαρισμού έχουν ήδη εξαιρεθεί ρητώς από την απελευθέρωση των διεθνώς παρεχομένων υπηρεσιών. Ενώ πέρυσι η Επιτροπή, ανταποκρινομένη στις ανησυχίες των πολιτών, αφαίρεσε τις υπηρεσίες ύδρευσης από την Οδηγία απελευθέρωσης των συμβάσεων παραχώρησης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη-Μέλη διαθέτουν περίπου € 1,5 δις ετησίως στα προγράμματα ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής (WASH) σε αναπτυσσόμενες χώρες, πράγμα που μας καθιστά τον πρώτο παγκοσμίως χορηγό τέτοιων προγραμμάτων.

Με βάση το αίτημα της ΕΠΠ και συμμεριζομένη τις ανησυχίες των πολιτών, η Επιτροπή ανεζήτησε κενά στην νομοθεσία και σημεία που χρήζουν περαιτέρω προσοχής τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Σήμερα αναλαμβάνουμε τα εξής, που σχετίζονται αμέσως με το αίτημα και το αποτέλεσμα της ΕΠΠ:

• Επιτάχυνση των διαδικασιών για την πλήρη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το νερό από τα κράτη-μέλη

• Έναρξη πανευρωπαϊκής έρευνας σχετικής με την Οδηγία για το νερό, με σκοπό την διαπίστωση τυχόν αναγκών βελτίωσης και του τρόπου επίτευξής της

• Βελτίωση της πληροφόρησης των πολιτών και παροχή περισσότερο τυποποιημένων στοιχείων με σκοπό την βελτίωση της διαφάνειας στην διαχείριση θεμάτων ύδρευσης και αποχέτευσης

• Αναζήτηση τρόπων καθορισμού και ελέγχου της ποιότητας του νερού

• Προώθηση του εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων για την διαφάνεια στα θέματα του νερού

• Συνεργασία με τους ενδιαφερομένους για τον καθορισμό των στοιχείων εκείνων αναφοράς που θα βελτιώσουν την διαφάνεια και θα αυστηροποιήσουν την λογοδοσία των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης, με την διάθεση προς τους πολίτες πρόσβασης σε συγκριτικά στοιχεία για την κατανόηση των βασικών οικονομικών και ποιοτικών μεγεθών

• Ενθάρρυνση των πρωτοποριακών μεθόδων ανάπτυξης του τομέα με την παροχή συνδρομής σε συνεργασίες παρόχων και σε συνεργασίες μεταξύ δημοσίων φορέων και διάδοση των επιτυχέστερων πρακτικών στα κράτη μέλη

• Υποστήριξη στην πρόσβαση όλων σε καθαρό πόσιμο νερό και σε αποχέτευση. Η διαδικασία θα ενταχθεί στα Προγράμματα Αειφόρου Ανάπτυξης της περιόδου μετά το 2015

• Τέλος προτροπή προς τα κράτη-μέλη, που δρουν ανεξάρτητα, να ληφθούν υπ’ όψη οι ανησυχίες των πολιτών που εκφράσθηκαν από την ΕΠΠ και ενθάρρυνσή των να αυξήσουν τις προσπάθειες ώστε όλοι να έχουν πρόσβαση σε ασφαλές, καθαρό και οικονομικό νερό.

Δελτίο Τύπου:

Απροθυμία Ανταπόκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα αιτήματα της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών

(19 Μαρτίου 2014) Σήμερα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση ως επίσημη απάντηση στην πρώτη επιτυχή Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών που είχε ως αίτημα την «νομοθετική κάλυψη-αναγνώριση του ανθρωπίνου δικαιώματος στην ύδρευση και στην αποχέτευση». Στην Ανακοίνωση η Επιτροπή αναφέρεται στην σημασία του ανθρωπίνου δικαιώματος για πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες και δηλοί ότι «το νερό δεν είναι προϊόν προς εμπορία». Κι αυτό είναι όλο.

«Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποδεικνύει την έλλειψη πρόθεσης για μιαν ουσιαστική απάντηση στο αίτημα 1,9 εκ πολιτών», δήλωσε ο Jan Willem Goudriaan, αντιπρόεδρος της ΕΠΠ Right2Water. «Λυπούμαι που δεν υπήρξε πρόταση για την νομοθετική κάλυψη της αναγνώρισης του ανθρωπίνου δικαιώματος στο νερό»

Η ΕΠΠ ζητούσε επίσης μιαν επίσημη δέσμευση πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα υποστήριζε πρακτικές ιδιωτικοποίησης της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Φυσικά θεωρούμε θετικό πως αυτές εξαιρέθηκαν από την Οδηγία για τις Παραχωρήσεις, η Επιτροπή όμως δεν δεσμεύεται πως θα τις αφαιρέσει και από τις διεθνείς συμβάσεις όπως π.χ. η Υπερατλαντική Σύμβαση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP).

Πάντως κάποια σημεία της Ανακοίνωσης μπορούν να θεωρηθούν θετικά, όπως η αναγνώριση πως οι υπηρεσίες ύδρευσης-αποχέτευσης ανήκουν στην δικαιοδοσία των τοπικών αρχών, κάτι που τις φέρνει πιο κοντά στους πολίτες και συμβαδίζει με την τάση προς επαναδημοτικοποίηση, η οποία αποτελεί και τον ασφαλέστερο τρόπο ώστε αυτές να παραμείνουν εκτός των κανόνων της Εσωτερικής Αγοράς. Αυτό ήταν ένας απ’ τους στόχους μας.

Θεωρούμε θετική επίσης την πρόθεση της Επιτροπής να συνδράμει στην πρόσβαση όλων σε υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης και στην ενίσχυση των ΣΔΙΤ.

Ελπίζουμε πως οι αναθεωρήσεις της Οδηγίας-Πλαίσιο για το Νερό και της Οδηγίας για το Πόσιμο Νερό θα περιλαμβάνουν την αναγνώριση της πρόσβασης σε υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης ως ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιμένουμε δε να κληθούμε να συμμετάσχουμε στις εργασίες γι’ αυτές ως κύριοι συνομιλητές.

Θα ζητήσουμε από τα κόμματα και τους υποψηφίους για την Προεδρία της Επιτροπής να προτείνουν νομοθεσία που θα εξασφαλίζει το ανθρώπινο δικαίωμα στην ύδρευσης και στην αποχέτευση και θ’ απαγορεύει την απελευθέρωση τέτοιων υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όπου αλλού είναι δυνατόν. Οι απαντήσεις θα ληφθούν υπ’ όψη κατά τις Ευρωεκλογές τον Μάϊο 2014.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνείται να προβεί σε θαρραλέες κινήσεις αναγνώρισης του ανθρωπίνου δικαιώματος στο Νερό

19 Μαρτίου 2014

Το Ευρωπαϊκό Κίνημα για το Νερό απογοητευμένο από την απόφαση της Επιτροπής ν’ αδιαφορήσει στο αίτημα 1,9 εκ πολιτών

Βρυξέλλες – Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιοποίησε σήμερα την απάντησή της στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για το Δικαίωμα στο Νερό (right2 water). Από την απάντηση αυτή προκύπτει πως η Επιτροπή, κατά παράβαση της υποχρέωσης της ν’ ανταποκρίνεται στα δημοκρατικά και νόμιμα υποβαλλόμενα αιτήματα των Ευρωπαίων, αρνείται ν’ ασχοληθεί ουσιαστικά με το αίτημα 1,9 εκ. (αριθμού διπλασίου του απαιτουμένου) πολιτών που ζήτησαν την δια Νόμου εξαίρεση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης από τις ρυθμίσεις για την Εσωτερική Αγορά και την απαγόρευση απελευθέρωσής των. Η απάντηση της Επιτροπής αν και αναφέρεται στο δικαίωμα των πολιτών να μπορούν αν εκφράσουν άποψη για το θέμα της ύδρευσης, θεωρεί αυτήν μη δεσμευτική, περιορίζεται στην επανάληψη ήδη χιλιοειπωμένων δηλώσεων και δεν προτείνει νομοθετική ρύθμιση του θέματος.

Αν και η Επιτροπή σαφώς αναγνωρίζει την σημασία των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης και αποδέχεται πως το νερό είναι δημόσιο αγαθό (δεν θα μπορούσε να πράξει διαφορετικά άλλωστε) εν τούτοις παραλείπει να προτείνει νομοθεσία που θα τα προστατεύσει. Αναλαμβάνει μεν να υποστηρίξει την πρόσβαση όλων σε υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης και προβάλει ιδιαιτέρως τον ρόλο και την σημασία ΣΔΙΤ.

Αν και η αντίδραση των Ευρωπαίων πολιτών οδήγησε στην αφαίρεση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης από την Οδηγία για τις Συμβάσεις Παραχώρησης, η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής «αμελήσει» να προχωρήσει σε όμοια αφαίρεση από διεθνείς συμβάσεις (όπως η Υπερατλαντική Σύμβαση Εμπορίου και Επενδύσεων – TTIP).

Μια τέτοιου είδους αντίδραση της Επιτροπής στην πρώτη επιτυχημένη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών πόρρω απέχει από το πνεύμα της Συνθήκης της Λισσαβόνας και ταυτόχρονα δικαιώνει όσους αμφισβητούν την δημοκρατική νομιμότητα των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κίνημα για το Νερό θεωρεί ότι η απάντηση της Επιτροπής είναι τουλάχιστον ανεπαρκής, αφού απαξιοί ν’ ασχοληθεί με το πανευρωπαϊκό αίτημα για το δικαίωμα όλων στο νερό, κι έτσι αποτελεί κάκιστο προηγούμενο για τον θεσμό των Πρωτοβουλιών Πολιτών.

Ο κίνδυνος της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης εξακολουθεί ν’ απειλεί τους κατοίκους της Ευρώπης. Σε κράτη όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία η Τρόϊκα υποστηρίζει και απαιτεί την ιδιωτικοποίηση [2] ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που αποκλείονται από τέτοιες υπηρεσίες όπου αυτές έχουν περιέλθει σε ιδιώτες [3]. Η συλλογή των υπογραφών από την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών είναι μια μόνο μάχη στον πόλεμο κατά της ιδιωτικοποίησης, όπως τέτοια μάχη ήταν και το δεσμευτικό για τις κυβερνήσεις της Ιταλίας δημοψήφισμα του 2011 [4], οι αγώνες στην Μαδρίτη και στο Βερολίνο και οι σχετικά πρόσφατες κινητοποιήσεις στο Puerto de Santa María (Ισπανία)[5] αλλά και τα επικείμενα δημοψηφίσματα στην Θεσσαλονίκη[6] και στο Alcazar de San Juan (Ισπανία)[7].

Το νερό δεν είναι εμπόρευμα: ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ. Η Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Πολιτών[8], που συγκέντρωσε κοντά 1,9 εκ υπογραφές, απαιτεί από την Επιτροπή να προτείνει νομοθέτημα που θα εξασφαλίζει το δικαίωμα πρόσβασης όλων στο νερό, όπως αυτό έχει εκφρασθεί από τα Ηνωμένα Έθνη, και θα διατηρεί τις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης προσβάσιμες σε όλους. Το Ευρωπαϊκό Κίνημα για το Νερό θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει τις ενέργειες των πολιτών (όπως αυτές στην Θεσσαλονίκη και στο Alcazar de San Juan μέχρι το νερό ν’ αναγνωρισθεί και θεσμικά ως δημόσιο αγαθό. Θα επισημάνουμε στους υποψηφίους κατά τις επικείμενες Εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο την σημασία του ανθρωπίνου αυτού δικαιώματος και θα ζητήσουμε να τοποθετηθούν έναντι της απελευθέρωσης των υπηρεσιών παροχής του και της εμπορευματοποίησής του και της αποχέτευσης.

Για περισσότερες πληροφορίες:

David Sanchez, dsanchez(at)fweurope.org, +32 485842604

Caterina Amicucci, camicucci(at)recommon.org, +39 3498520789

Το Ευρωπαϊκό Κίνημα για το Νερό είναι μια ανοιχτή ένωση ποικίλων κινημάτων, κοινωνικών οργανώσεων, τοπικών επιτροπών και συνδικάτων που έχει ως σκοπό την αναγνώριση του νερού ως δημοσίου αγαθού και βασικού ανθρωπίνου δικαιώματος ως στοιχειώδους παράγοντος για την ζωή στην Γη. Είμαστε τμήμα του παγκοσμίου κινήματος για την δίκαια πρόσβαση στο νερό κι ενωμένοι αγωνιζόμαστε εναντίον της ιδιωτικοποίησης και της εμπορευματικοποίησής του έχοντας ως σκοπό μιαν βασισμένη σε δημοκρατικές αρχές διαχείρισή του επ’ ωφελεία όλων.

[1] http://europa.eu/rapid/press-release_IP-14-277_en.htm

[2] http://www.tni.org/article/ec-stop-imposing-privatisation-water

[3] Περισσότερες από 200 οικογένειες στερήθηκαν της πρόσβασης σε ύδρευση στο Jerez (Ισπανία) όταν την ανέλαβε η Aqualia http://ccaa.elpais.com/ccaa/2014/01/24/andalucia/1390591317_911564.html

[4] Περισσότερα www.acquabenecomune.org

[5] Περισσότερα http://apemsanosevende.blogspot.com.es/

[6] Περισσότερα http://aguasnosevende.blogspot.be/. Αγγλικά bit.ly/1eRQC6A Γαλλικά bit.ly/1l3D5jO Ιταλικά bit.ly/1cZFR6G

[7] Περισσότερα http://sostetonero.blogspot.be/